Dâhilde işleme rejimi kapsamında ithal edilen hammadde işleme faaliyeti sırasında kayıp, yanma, uçma gibi durumlara maruz kalma nedeniyle fire olarak yitirilmiş olsa bile, Genel Müdürlükleri uygulamasında telafi edici vergi hesaplaması yapılırken ihraç edilen eşyanın üretimi için tercih edilen hammaddenin tümü (kaybolan ve fire verilen kısmı dahil) üzerinden telafi edici verginin hesaplanması gerekir.
Telafi edici vergi dahilde işleme rejimi kapsamında ihracat sırasında tahsil edilen bir vergi olmakla beraber aslında ithalat vergisi niteliği taşıdığı söylenebilir. Dâhilde işleme rejimi kapsamında bir ithalatta üçüncü ülke menşeli eşyanın girdisini kullanarak, bu girdinin işlenmesi sonucunda işlem gören ürünün A.TR ya da menşe ispat belgeleri ile birlikte AB ülkelerine ya da serbest ticaret anlaşması bulunan ülkeye ihracında sevk edildiği durumlarda telafi edici vergi ortaya çıkar.
Telafi edici vergi esasları ülkemizde temelinde 2005/8391 sayılı Dâhilde İşleme Rejim Kararı ile 2008/2 sayılı Dahilde İşleme Rejiminde TEV uygulaması ile alakalı genelgede ve kısmı olarak da 2016/12 sayılı İhracat (DİR) Tebliği’nde düzenlenir. Telafi edici verginin ortaya çıktığı en temel durumlar ve bu sistemi uygulama örnekleri şu şekilde sıralanabilir:
DİR’de şartlı olan muafiyet sistemi kapsamındaki sanayi ürünlerinin A.TR dolaşım belgesi için kullanılan Avrupa Topluluğuna üye olan ülkelere ihracat; işlem görmüş olan ürünün elde edilmesinde kullanılan üçüncü ülke (temel olarak AT harici ülkeler) menşeli yardımcı hammadde, hammadde, mamul, yarı mamul ile değişmemiş eşya ile alakalı verginin ödenmesi şarttır.
Telafi edici vergi konusunda dikkat edilmesi gereken konularda birisi, tercihli olarak yapılan ticaret kapsamında yapılan ithalatın da aynı belgeler ile birlikte yapılması gerekir. Örnek vermek gerekirse şartlı muafiyet sisteminde işlem gören ürünün hammaddesi ya da yardımcı maddesi ithal edildiği esnada Almanya’dan A.TR dolaşım belgesi eğer ibraz edilmemişse eşya Almanya menşeli olsa da ithalatta teminat alınırken DİİB kapsamında üçüncü bir ülke olarak kabul görür ve AT’ye ihracatta telafi edici vergi tahsil edilir.
Şartlı muafiyet sistemi dâhilinde işlenmiş olan tarım ürünlerinin A.TR dolaşım belgesi ile birlikte Avrupa Topluluğuna üye olan ülkelere ihracatında, AT ile Türkiye arasında imzalanan anlaşma gereğince Türkiye’ye ayrılan işlenmiş tarım ürünleri için yıllık olarak kotasını doldurup doldurmadığına bakılır. DİİB kapsamında yapılan işlenmiş tarım ürünleri ihracatında Türkiye’ye ayrılmış olan kota miktarlarının dolmasından sonraki ihracatlar için telafi edici vergi aranmaz. Ancak kota dolmadan önce gerçekleşmiş olan bu ürünlerin elde edilmesinde üçüncü bir ülke (AT harici olan ülkeler) menşeli sanayi ürünü kullanılmışsa bununla alakalı vergi, işlenmiş tarım ürünü kullanıldıysa bu üründeki sanayi payı ile alakalı vergi ödenmesi gerekir.
Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli detay, işlenmiş olan tarım ürünü üretiminde başka bir işlenmiş tarım ürünü girdi şeklinde kullanılıyorsa bu durumda girdi olarak tercih edilen işlenmiş tarım ürünün sanayi kısmında isabet eden kısmının telafi edici vergiye konu olacağını bilmektir.
Menşe kazanım kurallarına uymak ve bir menşe ispat belgesinin düzenlenmesi şartıyla, tarım ürünlerinin Avrupa Topluluğuna üye olan ülkelerin ihracatında, bu ürünlerin elde edilmesi için kullanılan üçüncü ülke menşeli hammadde, yardımcı madde, yarı mamul ve mamul ile değişmemiş eşya ile alakalı vergi tahsil edilmesi gerekir.
Telafi edici vergi söz konusu olduğunda beyan usulüne tabi tutulan gümrük idaresine bildirilen bir mahiyet ortaya koyduğu için işlem görmüş olan ürünün elde edilmesinde kullanılan vergiye konu olan üçüncü ülke menşeli eşyanın tespiti için firmanın beyanı esas alınır. Bu kapsamda telafi edici verginin yükümlülükler tarafında 2006/12 sayılı Dâhilinde İşleme Rejimi Tebliği eki EK-8’de bulunan Telafi Edici Vergi tablosuna uygun şekilde telafi edici verginin anaparasının ilgili firmalar tarafından hesaplanması ve gümrük idaresine beyan edilmesi şarttır.
Avrupa topluluğuna üye olan ülkelere ihraç edilen her harp araç ve gereç, teçhizat, makine cihaz ve sistemleri ile bunların yapımı, bakımı ve onarımı için kullanılması gereken tüm yedek parçalar için, bu ürünlerin elde edilmesi kullanılan üçüncü ülke menşeli eşya kullanılmış olsa bile telafi edici vergi tahsilatı yapmak söz konusu değildir. Bununla birlikte dahilde işleme izin belgesi kapsamında ülkemiz içerisinde doğmuş ve büyütülmüş olan canlı hayvanlar ile avlanma ya da balıkçılık gibi faaliyetlerden elde edilen ürünler, bunlarda elde edilen ürünlerin menşe ispat belgeleri ile birlikte, AT’ye üye olan ülkeler ya da STA imzalanmış bir ülke ihracatında; bu ürünlerin elde edilmesi için kullanılan üçüncü ülke menşeli eşya ile alakalı vergi tahsilatı aranmamaktadır.
Telafi edici vergi her ne kadar daha önce işlem gören bir ürünün ihracatı sırasında ödenen bir vergi türü olsa bile, bir ihracat vergisi olmadığı bilinmelidir. Buna bağlı olarak telafi edici vergi işlem görmüş ürün bünyesindeki üçüncü ülke menşeli eşyanın ihracatı sırasında serbest dolaşım statüsüne imkân veren önemli bir vergi türü olduğu söylenebilir. Bu yüzden ihracat sırasında işlem görmüş olan ürün bünyesinde yer alan ithal girdinin kıymetinin daha düşük gösterilmesi suretiyle eksik telafi edici vergi ödenmesi halinde, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234/1-b maddesi üç kat daha fazla ceza uygulamayı söz konusu haline getirebilir.
Dış ticarette kurum ve kuruluşların gerekli işlemleri ve prosedürleri sorunsuz ve hızlı bir şekilde ilerleyebilmesi için bütün bu detaylarla ayrı ayrı ilgilenmesi gerekir. Bu anlamda işlemleri sizin adınıza yürütecek ve dış ticarette ulusal ve uluslararası fark yaratmanız açısından hayatınızı kolaylaştıracak bir firma ile işbirliği içerisinde hareket etmek çok daha sağlıklı bir seçim olacaktır. Bu anlamda Ercan Gümrükleme aradığınız üst düzey kalite standartlarında hizmet anlayışı ile ön plana çıkan nitelikli bir firma olarak karşınıza çıkar. Uzun yıllara dayanan çalışma tecrübesi ile firmamızın önceliği sizin istek ve ihtiyaçlarını analiz etmek olup, diğer yandan gümrükleme alanında sorunlarınıza akılcı çözümler sunarak zamandan ve nakitten aynı anda kar etmenizi sağlar.
Gümrükleme işlemleri sırasında her detayı sizin adınıza yürüten firmamız için öncelikli olan daima müşterilerin beklentileri karşılamaktır. Sizde Ercan Gümrükleme’nin uzun yıllardan beri sahip olduğu tecrübe ve güvenilir hizmet anlayışını deneyimlemek ve alanında uzman personellerin profesyonel çalışmalarının tek tıkla farkında varmak için web sitemizde yer alan iletişim numaralarını kullanarak hemen bize ulaşabilirsiniz. Söz konusu dış ticarette prosedürleri kalite ışığında düzenlemek olduğunda Ercan Gümrükleme aradığınızı bulabileceğiniz tek adres olmaya devam ediyor.